Hersen- en zenuwstelsel-training.
Een beetje psychoeducatie over hoe ons lichaam werkt. En welk lichaamswerk welke tak van uw autonome zenuwstelsel gaat versterken.
Ons lichaam communiceert constant met ons.
​
Het geeft aan
- wat het waarneemt met onze zintuigen
- hoeveel energie we voelen
- wat onze huidige situatie emotioneel met ons doet
- hoeveel spanning of pijn de huidige situatie creëert
- of we voldoende zuurstof hebben
Hoe warm of koud we het hebben
- ...
Voelen wat er leeft in ons wordt vaak onderdrukt.
​
- 60% geeft toe om af en toe of regelmatig alcohol te drinken om stress te verminderen.
​
- In Nederland is 1/8 van de pillen die over de toonbank gaan in de apotheker Paracetamol. In Noorwegen is dit 47%.
​
- 400.000.000 pilletjes antidepressiva worden jaarlijks genomen door 2.300.000 miljoen belgen.
​
- 80% van de Belgen drinkt koffie, wat moeheid onderdrukt.
Veel stress wordt onderdrukt, maar hoe werkt stress?
Als we een veilig signaal krijgen, dan maakt het lichaam zich klaar om contact op te zoeken en te genieten.
.png)
Als onze insuli iets anders willen zien, dan mobiliseert het lichaam energie en spierspanning om actie te ondernemen.
Via onze zintuigen en ons lichaam nemen we een momentopname op van wat er nu is.
Vb. bloeddruk, zicht, balans, geluid, hoeveel zuurstof, ...
Deze momentopname wordt geïnterpreteerd zonder dat we hiervan bewust zijn.
Dit gebeurt in een deel van de hersenen genaamd 'de insula' (aan beiden kanten van de hersenen).
Als er een onveilig en machteloos signaal komt, dan gaat ons lichaam bevriezen (koud en futloos worden).
Deze interpretatie van de wereld wordt gekleurd door ons emotioneel geheugen. Hoe meer trauma, hoe vlugger dat onze hersenen gaan aangeven dat onze omgeving 'onveilig' is.
Pas na de onbewuste verwerking van alle info,
- en na onze lijfelijke reactie -
worden we ons bewust van wat er in ons omgaat.
En dan gaat ons hoofd ons bijstaan om om te gaan met de situatie.
Als we te lang in een bevroren of geactiveerde staat zijn, dan begint ons miofasciaal weefsel te verknopen.
Een gezond zenuwstelsel kan gemakkelijk en snel switchen tussen spanning, ontspanning en verbinding.
De sterkte en adaptiviteit van
ons autonome zenuwstelsel,
bepaalt hoe makkelijk
of hoe moeilijk
onze ervaring van deze wereld
is.​
Het autonome zenuwstelsel is het deel van het zenuwstelsel dat onbewuste lichaamsfuncties reguleert, zoals ademhaling, hartslag en spijsvertering.
De ontwikkeling van ons zenuwstelsel gebeurt vooral in onze vroege kindertijd. Als we veel onveilige, gestresseerde of traumatische ervaringen hebben gehad, of nooit in uitdagende situaties zijn geweest, altijd te veilig zijn gehouden, dan gaat ons zenuwstelsel gemakkelijk uit balans zijn. Dan gaan we gemakkelijk overprikkeld zijn, vlug boos worden, vlug in een 'please stuk' schieten om bevestiging te krijgen, vlug angstig worden of ons te vaak klein maken. Dan gaan we ongewenst en onbewust te heftig of te ingetogen reageren op onze buitenwereld. We blijven wat vasthangen in ons sympatisch zenuwstelsel of in de dorsale tak van onze nervus vagus. Een verbonden en ontspannen gevoel wordt dan iets zeldzaams (ventrale nervus vagus activatie). Een sterk ontwikkeld zenuwstelsel is een adaptief zenuwstelsel. Concreet betekent dit dat je kan stressy zijn om een stressor aan te gaan, en direct weer kan ontspannen wanneer de stressor weg is. Dat je niet gemakkelijk in angst of boosheid blijft hangen, en dat je je snel weer terug rustig en sociaal verbonden voelt.
Hoe gemakkelijk we ons ontspannen voelen op een plaats gebeurt onbewust. Voordat we rationeel beseffen of we ons kunnen ontspannen of of we ons alert moeten houden, heeft ons lichaam zich al opgespannen of is er al een lijfelijke ontspanning. Dit is een nodig iets om reflexmatig te kunnen reageren op onze omgeving. Wanneer we aangevallen worden door een wolf is het handig dat ons lichaam direct begint te sprinten voordat je rationeel doorhebt dat je doodsbang bent. Wanneer we lang genoeg in spanning leven, dan gaat er veel spanning in het lichaam blijven, dan gaan onze hersenen te vlug een onveilig signaal geven aan ons lichaam. Dan blijven we onbewust ons in een gespannen staat houden. Dit bedoel ik letterlijk: gespannen spieren en bindweefsel, wat leidt tot allerlei psychische en lichamelijke klachten.
Ons zenuwstelsel kan uitgeput zijn als we te lang teveel stress hebben. Een mens wordt dan niet reactief op iets waar we normaal van zouden opschrikken, gaat geen energie meer mobiliseren wanneer iets gedaan moet worden en gaat geen rust kunnen vinden wanneer het wel kan. Dit worden 'uitputtings-stoornissen' genoemd door professor Claes (KU Leuven): vaak krijgen deze mensen 5 verschillende diagnoses tegelijkertijd: burnout, CVS, prikkelbare darm syndroom, fibriomyalgie, en 'een aanpassingsstoornis met depressieve kenmerken'. Bij deze klachten, of om deze lamleggende aandoeningen te voorkomen, is het zenuwstelsel aansterken een goed idee. Na aan te sterken komen mensen uit deze lam-leggende stoornissen. Let wel, dit is een geleidelijk aan proces. Het vergt tijd en oefening. Te snel, te heftige dingen doen kan ons weer helemaal terug-katapulteren naar heftige symptomen van pijn en lusteloosheid.
Er is gedrag (dat wetenschappelijk bewezen is) dat ons gaat helpen om de sterkte en de adaptiviteit van ons zenuwstelsel te versterken:
Ons vermogen om te kunnen ontspannen is iets dat getraind kan worden. Wanneer een mens moeite heeft om de "uit knop" te vinden, vaak schokkerig en gespannen overkomt, wanneer 'haast' een gewone staat van zijn is geworden, wanneer je moeite hebt met in slaap te kunnen vallen, dan is rust oefenen nodig. Hier zijn passieve practices voor nodig. Terug leren om uit het sympatisch zenuwstelsel te gaan, om ons lichaam te leren ontspannen, dus naar een dorsale nervus vagus activatie te gaan.
Welke 'practices' mag ik geregeld doen om terug rust te vinden?
Moest iedereen hun vermogen om te ontspannen, hun vermogen om met stress om te kunnen gaan, en hun vermogen om te verbinden trainen, dan wordt alles mooier.
Deze hersen en zenuwstelseltraining doen we dagelijks in de vorm van lessen (3-9 per dag) en workshops gericht op particulieren.
Als je nog psychoeducatie nodig hebt over waarom lichaamsgerichte practices een goed idee zijn:
Als je psychoeducatie wenst over welke ontwikkelingspsychologische thema's aangeraakt worden in de tempel:
